60% van de Italianen gebruiken dialecten of vreemde talen en ongeveer 15% van de bevolking spreekt ze. Vele Italianen schakelen thuis echter over naar het dialect en ze spreken het standaard Italiaans wanneer ze reizen naar een andere regio of buitenlanders aanspreken.
Italianen maken veel gebaren waarbij ze hun handen gebruiken (weinige Italianen staan hier perplex van), hoewel men het volledige lichaam gebruikt, inclusief gezichtsuitdrukkingen.
De eerste talen van zo'n 2,5 miljoen personen of 5% van de bevolking zijn talen zoals Frans, Duits en Sloveens. Italië heeft een aantal taalkundige minderheden. Deze hebben speciale voorrechten gekregen in autonome of semi-autonome regio's en hun taal heeft een gelijke status gekregen met het Italiaans. Deze omvatten Frans (Valle d'Aosta), Duits (Alto Adige) en Sloveens (Friuli-Venezia Giulia). Deze officiële talen worden onderwezen in staatsscholen in deze regio's.
Franco-provençal of Arpitano Franse dialecten worden gesproken in Valle d'Aosta, en in verscheidene Piedmont valleien. In het bovendeel worden er eerder Val Argentina (mi), Provençal of Occtanian dialecten gesproken. Het grootste deel van de Duitstalige minderheid (ongeveer 300000 mensen spreken het Bavariaanse dialect) leeft in de provincie Bolzano. Slovenen worden in het algemeen beperkt tot de Val di Resio (UD), Torre en Natisone valleien, Val Canale, het oostelijk deel van de provincie Gorizia en het grootste deel van de provincie Trieste (een totaal van ongeveer 50000).Verschillende groepen die Serbo-croatisch spreken leven in Molise terwijl Kroatisch, de minst gesproken taal door zo'n 2000 mensen, gesproken wordt in de provincie Campobasso in Molise.
De koloniën waar er Albanees gesproken wordt concentreren zich voornamelijk in Sicilië en Calabrië. Men kan ze ook terugvinden in Molise, Abruzzo, Campania, Puglia en Basilicata. Sommigen (afstammelingen van Albanese geldzuchtigen in de 15de eeuw) spreken er het Albanees dialect, gekend als Arbëresh. In het dorpje Alghero in het noordwesten van Sardinië zijn er Catalaans sprekenden. Zij dateren van de bezetting van het eiland door de kroon van Aragon in 1354. Er worden Griekse dialecten gesproken in sommige delen van Calabrië en Puglia. Er zijn ook zigeuners die het Sinti dialect spreken in het noorden en het Rom dialect in het centrum en het zuiden van het land.
De belangrijkste Italiaanse dialecten zijn Sardo (circa 1350000 sprekers), Friulano (circa 700000 sprekers) en Ladin (circa 40000 sprekers). Sardo wordt gesproken in Sardinië en is een volledige andere taal. Deze is gelijkaardag aan het Catalaans en dateert terug in de tijd van het Spaanse bestuur. De afwisselingen in het dialect kunnen sterk zijn en omvatten Ligurian (een mengeling van Italiaans, Catalaans en Frans), Neapolitaans en Siciliaans.
Het Italiaans is één van de Romaanse talen. Het is een mooie taal en vrij gemakkelijk om te leren, vooral wanneer je al Frans of Spaans kent (of Latijn) – en veel handen hebt. De Katholieke Kerk gebruikt nog steeds het Latijn als de officiële liturgische taal en het wordt nog steeds in Italiaanse scholen aangeleerd in het 6de leerjaar (uitgezonderd de technische richtingen).
Het moderne Italiaans stamt af van het Latijn en is gestandaardiseerd in de late Middeleeuwen (14de eeuw) door het driemanschap van Boccaccio, Dante en Petrarch. Zij schreven vooral in het Florentijnse dialect en deze werd vervolgens de basis voor het huidige standaard Italiaans (italiano standard). Deze taal leert men aan in scholen en wordt gebruikt in de media, hoewel ze vaak vermengd wordt met dialecten. Het standaard Italiaans is sterk verspreid vanaf de vereniging van Italië in de jaren 1860 en de Italianen waren traag om zich eigen te maken aan de nieuwe taal. Ze gebruikten eerder hun eigen regionale dialecten.
Wie interesse heeft in de Italiaanse taal kan deze website bezoeken.